Pedagogika Marii Montessori wykorzystuje naturalny potencjał mieszanych wiekowo grup, by zapewnić najlepsze warunki rozwoju społecznego dziecka. Taka grupa przypomina rodzinę wielodzietną i stwarza bardziej naturalne i korzystne warunki rozwoju niż grupa jednorodna pod względem wieku. Dziecko przebywając w takiej grupie przez 3 lata zajmuje w niej coraz to inną pozycję społeczną. Najpierw jest dzieckiem najmłodszym, później starszym od..ale młodszym niż…, by pod koniec pobytu na tym poziomie edukacji stać się najstarszym, najbardziej kompetentnym. Dzięki temu, co roku zmienia się pozycja społeczna dziecka, może ono pełnić różne role, kształtować nowe umiejętności i cechy.
Dzieci starsze stają się bardziej empatyczne, lepiej rozumieją dzieci młodsze, opiekują się nimi, pomagają im i nauczycielowi. Czują się przez to bardzo potrzebni i kompetentni co przyczynia się do wzrostu ich poczucia wartości i odpowiedzialności.
Dzieci młodsze nie czują się osamotnione w takiej grupie. Wiedzą, że mogą liczyć nie tylko na nauczyciela ale również na starszego kolegę, który pomoże, doradzi, weźmie udział w zabawie i przez to stanie się ona bardziej interesująca. Uczą się przy tym wyrażania próśb, taktownego przerywania komuś pracy, niezakłócania czyjejś prywatności. Ponadto mają od kogo przejmować wiedzę, doświadczenia i umiejętności. Młodsze dzieci zazwyczaj podziwiają starszych kolegów, chętnie ich naśladują, chcę im jak najszybciej dorównać i dzięki temu uczenie odbywa się pod wpływem motywacji wewnętrznej.
Dziecko od najmłodszych lat wzrasta w kulturze wzajemnej życzliwości. Mieszane wiekowo grupy pozwalają na wyeliminowanie zachowań rywalizacyjnych. Dzieci, prezentując różny poziom umiejętności czy dojrzałości, uczą się czerpać od siebie nawzajem, bez obawy, że zostaną przyrównane do kolegów, którzy są na innym etapie gotowości do przyswojenia danej treści. Kluczem do metody Montessori jest zrozumienie, że gotowość ta pojawia się niezależnie od wieku i ma bardzo indywidualny charakter – rolą świadomego nauczyciela jest zatem uważna obserwacja tego procesu i reagowanie we właściwych momentach.
Najszybciej i najlepiej dzieci uczą się poprzez obserwowanie innego dziecka.